Šta znači Akatist

Akatist – (grč. akathistos – nesedalan, tj. pesma tokom čijeg pojanja se ne sedi, već stoji). Vrsta crkvene himne koja se izvodi tokom bogosluženja i za vreme čijeg pevanja se ne stoji.

Akatist se razvija u vizantijskoj srednjovekovnoj književnosti iz Akatista Bogorodici, koja je kao zaštitnica Carigrada spasila prestonicu od horfi napadača. NJenu strukturu čine naizmenično ukrčtenih dvanest ikosa i dvanaest kondaka.

Ikosi se završavaju refrenom ,,Raduj se ” , a kondaci refrenom ,,Aliluja”. Predpostavlja se da je akatista koji je po svojoj prilici nastao u VI – VII veku , imao nekoliko sastavljača:

• Romana Meloda
• patrijarha Sergeja
• Georgija Pisidu
• Jovana Damaskina
• itd.

Po ugledu na prvi a. Bogorodici uobličavaju se i ostali a. Gospodu Isusu Hristu, svetiteljima , časnom krstu i anđelima. Prema istom obrascu pišu se i dva srpska a. Akatist svetom Savi (nepoznati autor iz XVI veka) i Akatist svetom Prvomučeniku Stefanu (Zograf, Longin, oko 1596).

Izražajne i stilske evokacije a. nalazimo u srpskom modernom pesništvu, pre svih kod M. Nastasijevića, V. Pope i I. V. Lalića.